Nhãn mác hàng hóa không chỉ là “bộ mặt” của sản phẩm mà còn là công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo sự minh bạch trên thị trường. Tại Việt Nam, các quy định về nhãn mác hàng hóa liên tục được cập nhật để phù hợp với thông lệ quốc tế và tình hình kinh tế trong nước. Việc nắm vững những quy định này là điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, tránh các rủi ro pháp lý và xây dựng niềm tin với khách hàng.
Bài viết này sẽ tổng hợp những quy định mới nhất và các điểm cốt lõi về nhãn mác hàng hóa tại Việt Nam mà mọi doanh nghiệp cần nắm rõ.
1. Cơ Sở Pháp Lý Cho Quy Định Về Nhãn Mác Hàng Hóa
Quy định về nhãn mác hàng hóa tại Việt Nam được điều chỉnh chủ yếu bởi:
- Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/04/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa.
- Nghị định số 111/2021/NĐ-CP ngày 09/12/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 43/2017/NĐ-CP.
- Các văn bản hướng dẫn và thông tư liên quan của các Bộ, ngành chuyên ngành.
Nghị định 111/2021/NĐ-CP là văn bản cập nhật quan trọng nhất, có hiệu lực từ ngày 15/02/2022, đã đưa ra nhiều thay đổi và làm rõ hơn các quy định về nhãn mác, đặc biệt là đối với hàng hóa sản xuất tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa và hàng hóa nhập khẩu.
2. Nội Dung Bắt Buộc Phải Có Trên Nhãn Mác Hàng Hóa
Theo quy định, nhãn hàng hóa phải thể hiện đầy đủ, rõ ràng các thông tin sau bằng tiếng Việt (trừ các trường hợp được miễn hoặc có quy định riêng):
- Tên hàng hóa: Phải là tên gọi chính xác, phù hợp với bản chất của hàng hóa.
- Tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa: Bao gồm cả tên và địa chỉ của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu hoặc bên chịu trách nhiệm phân phối.
- Xuất xứ hàng hóa: Đây là thông tin quan trọng bắt buộc phải có, giúp người tiêu dùng xác định nguồn gốc sản phẩm. Đối với hàng hóa sản xuất trong nước ghi “Sản xuất tại Việt Nam” hoặc “Xuất xứ Việt Nam”. Đối với hàng hóa nhập khẩu ghi tên quốc gia, vùng lãnh thổ sản xuất.
- Định lượng hàng hóa: Thể hiện khối lượng, thể tích, diện tích, chiều dài, số lượng theo đơn vị đo lường hợp pháp của Việt Nam.
- Ngày sản xuất, hạn sử dụng: Ghi rõ ngày, tháng, năm sản xuất và ngày, tháng, năm hết hạn sử dụng (nếu có).
- Thành phần hoặc thành phần định lượng: Áp dụng đối với các sản phẩm như thực phẩm, mỹ phẩm, hóa chất… cần liệt kê các thành phần chính.
- Thông tin cảnh báo (nếu có): Ví dụ: “Không dùng cho trẻ em dưới 3 tuổi”, “Tránh xa tầm tay trẻ em”, “Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng”…
- Số lô sản xuất: Giúp truy xuất nguồn gốc khi cần thiết.
- Thông tin về hướng dẫn sử dụng, hướng dẫn bảo quản (nếu có): Áp dụng cho các sản phẩm cần có hướng dẫn cụ thể để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.
3. Quy Định Riêng Đối Với Hàng Hóa Nhập Khẩu
Đối với hàng hóa nhập khẩu, nhãn gốc của nhà sản xuất nước ngoài phải được giữ nguyên. Tuy nhiên, nếu nhãn gốc không có hoặc không thể hiện đầy đủ các nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt, doanh nghiệp nhập khẩu phải thực hiện việc ghi nhãn phụ.
Nhãn phụ phải được dán trên bao bì hàng hóa hoặc bao bì trực tiếp của sản phẩm tại Việt Nam. Nội dung nhãn phụ phải thể hiện đầy đủ các thông tin bắt buộc bằng tiếng Việt như đã nêu ở mục 2. Đặc biệt, nhãn phụ phải được gắn vào hàng hóa tại cửa khẩu nhập khẩu hoặc tại nơi tập kết hàng hóa trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.
4. Các Trường Hợp Miễn Ghi Nhãn Hàng Hóa
Một số trường hợp đặc biệt được miễn ghi nhãn hàng hóa bắt buộc, bao gồm:
- Hàng hóa là phế liệu, phế thải.
- Hàng hóa là thực phẩm tươi sống, nguyên liệu sản xuất chưa qua chế biến thông thường.
- Hàng hóa là hành lý của người xuất nhập cảnh.
- Hàng hóa tạm nhập tái xuất hoặc quá cảnh.
- Một số loại hàng hóa khác theo quy định riêng của pháp luật chuyên ngành.
5. Xử Lý Vi Phạm Quy Định Về Nhãn Mác
Các hành vi vi phạm quy định về nhãn mác hàng hóa có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Mức phạt có thể rất nghiêm trọng, bao gồm:
- Phạt tiền.
- Tịch thu tang vật vi phạm (hàng hóa không có nhãn hoặc nhãn sai quy định).
- Đình chỉ hoạt động kinh doanh.
- Buộc cải chính thông tin, thu hồi hàng hóa vi phạm.
Kết Luận
Tuân thủ quy định về nhãn mác hàng hóa tại Việt Nam không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng uy tín thương hiệu và tạo dựng niềm tin với khách hàng. Doanh nghiệp cần chủ động cập nhật các văn bản pháp luật mới nhất, kiểm tra kỹ lưỡng nhãn mác sản phẩm trước khi đưa ra thị trường để đảm bảo tuân thủ đầy đủ, tránh những rủi ro không đáng có.
